هر ساله حدود ۲۰ نفر در سراسر جهان بر اثر رعد و برق کشته میشوند و یا از انواع علائم طولانی مدت رنج میبرند؛ از جمله از دست دادن حافظه، سرگیجه، ضعف، بیحسی و دیگر بیماریهای تغییر دهنده زندگی که معمولاً زندگی را سخت میکنند. اعتصابات میتواند باعث ایست قلبی و سوختگی شدید شود و ناگفته نماند که اما از هر ۱۰ نفر ۹ نفر زنده میمانند. باتوجه به آن چه که گفته شد لازم است که از تجهیزات و لوازم برقی و افراد در برابر صاعقه محافطت شود؛ اساساً با استفاده از صاعقه گیر در حفاظت از وسایل برقی، جان افراد و حتی تأسیسات شبکه قدمی بلند برداشته میشود.
صاعقه میتواند حتی به تجهیزات نزدیک خانه هم اصابت کند، برای مثال به زمین و یا به درخت برخورد میکند و به صورت ناگهانی افزایش ولتاژ را به دنبال خواهد داشت. برای این که وسایل برقی و تجهیزات موجود در شبکه عملکرد مناسبی داشته باشند، لازم است که از صاعقه گیر یا همان سرج استرج استفاده شود.
در تعریف صاعقه گیرها لازم است بگوییم وسیلهای کاربردی است که در هنگام برخورد صاعقه از مدار محافظت میکند و معمولاً از آن در جهت حفاظت از سیستمهای قدرت توسط انتقال اضافه ولتاژ ناگهانی به طرف زمین، استفاده میکنند؛ البته ناگفته نماند که با استفاده از کابل زمین و یا ارتینگ هم میتوان سیستمهای قدرت را در برابر برخورد مستقیم صاعقه محافظت کرد. اصولاً این دستگاه را در مکانهای مخصوصی نصب میکنند؛ برای مثال روی دکلهای انتقال، روی برجها، روی ساختمان را نام برد که در نهایت یک مسیر ایمن برای تخلیه جریان و ولتاژ ایجاد میشود. اساساً سرج استرها معمولاً در انواع مختلفی ساخته میشوند که هرکدام از آنها مشخصات فنی منحصر به خود را دارند و قابلیتهای متفاوتی هم از خود ارائه میدهند.
بهترین برند صاعقه گیر
شرکتهای زیادی در زمینه تولید انواع سرج استر فعالیت میکنند که از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
سرج استر لیوا: این سرج استر ساخت کشور ترکیه است که با حداکثر شعاع حفاظت شده مختلفی روانه بازار میشود. در واقع این سرج استر را بر طبق استاندارد NFC ۱۷-۱۰۲ ساختهاند و هزینههای اجراء آن نسبت به مدلهای سنتی کمتر است. بدنه این محصول را با استیل ساختهاند که گزینه مناسبی برای مناطق مرطوب است.
سرج استر الیپس: این مدل صاعقه گیرها هم ساخت کشور فرانسه هستند و از جمله بهترین برندهای موجود در کشور به شمار میرود. در حقیقت این مدل سرج استر را نیز با حداکثر شعاعهای متفاوتی روانه بازار میکنند.
سرج استر پاراتون: این محصول هم ساخت کشور فرانسه است که از حمله پیشرفتهترین و جدیدترین محصولات شرکت LPS به شمار میرود. این محصول نصب راحتی دارد و مجهز به سیستم عیبیابی از راه دور است، در واقع هزینه اجزا و نگهداری آن هم کم است.
سرج استر تسلا: این مدل صاعقه گیر هم ساخت کشورمان ایران است که یکی از بهترین برندهای سرج استر به شمار میرود. این محصول هم با شعاعهای مختلفی روانه بازار میشوند.
تجهیزات جانبی صاعقه گیر
صاعقه گیر یکی از تجهیزات بسیار مهم ساختمانی است که با جذب انرژی الکتریکی حاصل از صاعقه، از بروز حریق جلوگیری میکند. این وسیله میتواند تخلیه الکتریکی شدید ایجاد شده در اثر برخورد صاعقه را به خود جذب کند تا خساراتی به منبع تغذیه وارد نشود. از مهمترین تجهیزات lightning rod میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
🔶 کنتور: این قطعه تعداد صاعقههای جذب شده را نشان میدهد.
🔶 بست ابرویی: این بستها جهت نصب پایه تلسکوپی بهکارگرفته میشوند.
🔶 ریموت: ریموت برای تشخیص درست عمل کردن مدارات الکترونیکی داخل صاعقه گیر بر روی آن نصب میشود و پوششدهی آن تا ۱۵۰ متر است.
🔶 میله: این میله از فولاد و روکش گالوانیزه تهیه شده است و مقاومت مناسبی دربرابر شرایط آبوهوایی بارانی و تابش UV دارد.
🔶 کلمپ: کلمپها که از اصلیترین قطعات هستند، از فولاد گالوانیزه شده تهیه میشوند و حضور آنها برای اتصال هادی نزولی به دستگاه جذبکننده صاعقه الزامی است.