سکسیونر به فرانسوی Sectionneur یا جدا کننده به انگلیسی Disconnector) نوعی کلید قدرت است. این نوع کلیدها محفظه خاموش‌کننده جرقه ندارند و تیغه‌های آن‌ها کاملاً قابل مشاهده است. سکسیونر در انواع غیر قابل قطع زیر بار (عمدتاً سکسیونرهای فشار قوی) و قابل قطع زیر بار (عمدتاً سکسیونرهای فشار متوسط) در صنعت برق کاربرد گسترده دارد.
هدف از به‌کارگیری سکسیونر در پست‌های فشار قوی جدا کردن دو قسمت مختلف پست از یکدیگر است. نکته مهم این است که سکسیونر سیستم‌هایی را قطع و یا وصل می کند که تقریباً بدون جریان هستند. به عبارت دیگر سکسیونر قطعات و تجهیزاتی را که فقط تحت ولتاژ هستند از شبکه جدا می‌سازد. به همین دلیل، می‌توان به کمک سکسیونر جریان‌های خازنی مقره‌ها، کابل‌های کوتاه و یا ترانسفورماتورهای با توان کم را که تحت ولتاژ باشند قطع کرد.
همان‌طور که از گفته‌های بالا مشخص است، سکسیونر در واقع یک ارتباط‌دهنده یا جداکننده مکانیکی بین سیستم‌هاست و در وهله نخست برای حفاظت اشخاص در مقابل برق‌گرفتگی مورد استفاده قرار می‌گیرد و معمولاً در انجام بازرسی، سرویس، تعمیرات و کار روی تجهیزات فشار قوی باز و بسته می‌شود. علاوه بر موارد بالا، سکسیونر در بهبود ایزولاسیون در پست‌ها به دژنکتورها کمک می‌کند.
سکسیونر غیر قابل قطع زیر بار، توانایی قطع جریان بار و یا جریان اتصال کوتاه را نداشته و تنها پس از قطع جریان عبوری از آن باز و بسته می‌شود. به همین دلیل برای باز کردن یا بستن مدار الکتریکی خصوصاً تحت شرایط خطا، به کلید دیگری با قابلیت‌های بالاتر یعنی دژنکتور نیاز است که توانایی باز یا بسته کردن مدار را تحت هر شرایطی دارد. به علت اینکه این کلیدها زیر جریان باز یا بسته نمی‌شوند و جریان عبوری از آن‌ها تقریباً صفر است، زمان قطع و وصل در آن‌ها خیلی بیشتر از بریکرها است.
تولید و استفاده از سکسیونرهای فشار قوی قابل قطع زیر بار بیشتر در آمریکا و کانادا رایج است، اما در اغلب کشورهای دیگر، از جمله ایران، این نوع سکسیونرها مورد استقبال قرار نگرفته‌اند.
اجزای سکسیونر
سکسیونرها از سه بخش اصلی ساخته می‌شوند:
تیغه‌های حامل جریان
مقره‌های اتکایی
مکانیسم عمل‌کننده و اهرم‌های مربوطه
جنس کنتاکت‌ها (تیغه‌ها) باید به گونه‌ای باشد که هنگام بسته بودن سکسیونر مقاومت کمی از خود نشان دهد.همچنین آن‌ها باید طوری طراحی شوند که در صورت عبور جریان نامی از سکسیونر، دمایشان از 90 درجه سانتی‌گراد فراتر نرود. کنتاکت‌ها ممکن است در اثر قطع و وصل سکسیونر اکسید شوند. بنابراین جنس آن‌ها باید سخت و پراکسید باشد. علاوه بر این، تیغه‌ها باید دارای مقاومت مکانیکی بالایی نیز باشند.
مقره ها نیز باید دارای اندازه و جنسی مناسب باشند. مکانیسم عملکرد سکسیونرها می‌تواند به دو صورت دستی و موتوری باشد. در حالت دستی مکانیسم عملکرد توسط دست تحریک می‌شود و در حالت موتوری یک موتور الکتریکی که به یک سیستم گیربکس متصل است به اهرم‌های عملکرد نیرو وارد می‌کند و باعث باز و بسته شدن سکسیونر می‌شود.
سکسیونر دورانی
«سکسیونر دورانی» Rotational Type Disconnector برای ولتاژهای بالا به‌ویژه ولتاژهای 60 تا 765 کیلوولت کاربرد دارد.
مهمترین مزیت این سکسیونر دارا بودن دو تیغه متحرک و دورانی است. نیروی وزش باد و نیروی وزن سکسیونر به هیچ وجه سبب وصل بی‌موقع آن نمی‌شود. سکسیونر هر فاز دارای دو پایه عایقی قابل گردش است که تیغه‌های پل روی آن نصب شده است. هنگام قطع یا وصل سکسیونر، پایه‌ها حول محور خود در خلاف جهت یک دیگر به اندازه 90 درجه می‌چرخند و سبب قطع و وصل کنتاکت‌ها می‌شوند.
سکسیونر قابل قطع زیر بار
سکسیونر قابل قطع زیر بار که به آن کلید بار نیز می‌گویند، می‌تواند جریان‌های کم و جریان‌های بار را که چند برابر جریان نامی آن است بدون هیچ مشکلی قطع کند. سکسیونرهای قابل قطع زیر بار در انواع داخلی (تابلویی) و یا بیرونی (هوای آزاد) مورد استفاده قرار می‌گیرند. موارد استفاده آن‌ها در کلیدهای فیدر موتوری و انشعاب‌های کوچک است. محیط قطع در سکسیونرهای قابل قطع زیر بار متنوع بوده که از انواع آن می‌توان به قطع تحت سرعت بالا (سکسیونرهای خشک) و سکسیونرهای روغنی، گازی و خلأ اشاره کرد.
از این سکسیونرها به تعداد کمتری نسبت به سکسیونرهای غیر قابل قطع زیر بار در شبکه‌های فشار متوسط استفاده می‌شود. گفتنی است که این نوع سکسیونرها برای عملکرد در برابر جریان اتصال کوتاه مدار، همیشه با فیوز فشار قوی به طور سری در مدار قرار می‌گیرند.
